Norræna vatnafræðiráðstefnan haldin í Reykjavík
Vatn og loftslagsbreytingar – áhrif og aðlögun
„Við getum ekki lengur hugsað um vatn sem sjálfsagðan hlut…“ Með þessum orðum setti Hildigunnur H. H. Thorsteinsson, forstjóri Veðurstofu Íslands, Norrænu vatnafræðiráðstefnuna 2025 sem hófst í dag í Reykjavík.
Ráðstefnan fer fram dagana 3.–5. júní í Grósku og Öskju við Háskóla Íslands. Ráðstefnan er almennt haldin á tveggja ára fresti, til skiptis í þeim löndum sem eiga sæti í Norræna vatnafræðifélaginu. Þetta er í fyrsta sinn frá árinu 2008 sem hún er haldin á Íslandi, og að þessu sinni undir yfirskriftinni Vatn og loftslagsbreytingar – áhrif og aðlögun (e. Water and climate change – impacts and adaptation).
Veðurstofa Íslands stendur að skipulagi ráðstefnunnar í samstarfi við Landsvirkjun, Háskóla Íslands, Umhverfis- og orkustofnun, Íslensku vatnafræðinefndina (ÍVAN) og Norræna vatnafræðifélagið. Lykilhlutverki í undirbúningi gegna Jórunn Harðardóttir, rannsóknarstjóri á Veðurstofunni og formaður ÍVAN, og Tinna Þórarinsdóttir, deildarstjóri. Þær leiða skipulagsnefnd ráðstefnunnar og hafa mótað dagskrána með áherslu á brýnustu áskoranir vatnafræðinnar í ljósi loftslagsbreytinga.
Loftslagsbreytingar kalla á róttæka endurskoðun á nálgun okkar gagnvart vatni
Yfir 240 gestir frá 25 löndum taka þátt og eru kynntar 160 rannsóknir sem meðal annars fjalla um hina ýmsu þætti vatnshringrásarinnar, s.s. rennslismynstur, jökulbráðnun, flóð, þurrka og grunnvatnsstöðu. Sérstök áhersla er lögð á það hvernig má aðlagast og/eða sporna gegn breytingum á vatnafari í víðu samhengi. Má þar nefna áhrif loftslagsbreytinga á almennt vatnafar, vatnsorku, neyslu- og frárennslismál, vatnavistkerfi og vatnsgæði.
Sömuleiðis er fjallað um viðbrögð vistkerfa og samfélaga, sem og hlutverk gervigreindar, nýrrar tækni og sjálfbærrar innviðauppbyggingar.
Í opnunarávarpi sínu lagði Hildigunnur H. H.
Thorsteinsson, forstjóri Veðurstofu Íslands áherslu á að
loftslagsbreytingar kalli á róttæka endurskoðun á nálgun okkar gagnvart vatni: „Við getum ekki lengur hugsað um vatn sem sjálfsagðan
hlut. Nú þarf nýja sýn, betri ákvarðanir og djarfari aðgerðir. Því framtíð
vatnsins er ekki bara verkefni vatnafræðinga – hún er framtíð okkar allra", sagði Hildigunnur.
Fyrsti aðalfyrirlesari ráðstefnunnar, Dr. Halldór Björnsson, fjallaði um áhrif loftslagsbreytinga á íslenska jökla og sjávarstöðu. Samkvæmt útreikningum jöklafræðinga hafa íslenskir jöklar hopað því sem nemur flatarmáli Lúxemborgar (2400 km²) frá árinu 1890.
Í lok ráðstefnunnar verður veitt sérstök viðurkenning fyrir framúrskarandi kynningu meistara- eða doktorsnema.
