Hættumat
Snjóflóð og skriðuföll hafa valdið mörgum slysum og stórfelldu fjárhagslegu tjóni hér á landi. Á tuttugustu öld fórust samtals 193 af þessum völdum, þarf af 69 eftir 1974. Beint fjárhagslegt tjón vegna snjóflóða og skriðufalla frá 1974 til 2000 hefur verið metið yfir 3,3 milljarðar kr.
Hörmuleg snjóflóðaslys í Súðavík og á Flateyri árið 1995, sem kostuðu 34 mannslíf og ollu miklu fjárhagslegu tjóni, hafa gerbreytt afstöðu Íslendinga til snjóflóðahættu. Slysin opnuðu augu manna fyrir því að snjóflóðahætta er langt umfram það sem hægt er að sætta sig við í nokkrum þorpum og bæjum á landinu. Rýmingar er hægt að nota til þess að draga að vissu marki úr slysahættu af völdum snjóflóða. Engu að síður verður að líta á víðtækar rýmingar sem tímabundna ráðstöfun meðan unnið er að lausn vandans með byggingu fullnægjandi snjóflóðavarna og breytingum á skipulagi og landnýtingu.
Stjórnvöld hafa gert áætlun um uppbyggingu snjóflóðavarna og uppkaup húsnæðis á hættusvæðum til þess að draga úr slysum og tjóni af völdum snjóflóða og skriðufalla. Hættumat er grundvöllur aðgerða til þess að draga úr hættu af völdum ofanflóða.
Í lögum 49/1997 um varnir gegn snjóflóðum og skriðuföllum er mælt fyrir um að „meta skuli hættu á ofanflóðum í þeim sveitarfélögum þar sem ofanflóð hafa fallið á byggð eða nærri henni eða hætta er talin á slíku. Í reglugerðum 50... og nr. 49... er nánar fjallað um matið, hvernig að því skuli staðið og á hverju það skuli byggja.
Hér er finna skýrslur og aðrar upplýsingar um ofanflóðahættumat fyrir helstu þéttbýlisstaði landsins sem búa við ofanflóðahættu. Fyrir hvern stað kemur fram hversu langt vinna við hættumatið er komin og á sérstökum vefsíðum staðanna má nálgast gögn með nánari upplýsingum. Gerð hefur verið könnun á ofanflóðahættu í þéttbýli á Íslandi. Unnið er að könnun á ofanflóðahættu í dreifbýli.
Á kortinu hér fyrir ofan má sjá þéttbýli þar sem í gildi er hættumat vegna ofanflóða. Hægt er að smella á staðarheiti til að nálgast nánari upplýsingar um viðkomandi hættumat eða fara inn á Ofanflóðakortasjá Veðurstofu Íslands.
Aftur uppSkýrslur snjóflóðavarna Veðurstofu Íslands
- Snjóflóðahrina á Vestfjörðum 1. - 6. janúar 2005 (VÍ greinargerð 05010, 2005) (pdf 4,1 Mb)
Skýrslur um aðferðafræði við mat á ofanflóðahættu
- Estimation of avalanche risk. (VÍ rit VÍ-R99001-ÚR01) (pdf 0,5 Mb)
- Avalanche hazard zoning in Iceland based on individual risk. (Annals of Glaciology, 38, 285-290, 2004) (pdf 0,4 Mb)
- Hættumat vegna aurskriðna, grjóthruns, krapaflóða og aurblandaðra vatns- og krapaflóða í bröttum farvegum. (VÍ minnisblað TóJ/Kri-2002/01) (pdf 0,06 Mb)
- Greining á tíðni snjóflóða í sambandi við takmörkun á notkun húsa að vetrarlagi. (VÍ minnisblað TóJ-2003-07) (pdf 0,04 Mb)
- Hættumat og hlutverk Veðurstofunnar. (VÍ greinargerð 02021, 2002) (pdf 0,3 Mb)
- Könnun á hættu vegna ofanflóða í þéttbýli á Íslandi. (VÍ greinargerð 0620, 2006) (pdf 2,3 Mb)
-
Hættumat vegna snjóflóða úr lágum brekkum. (VÍ minnisblað TóJ-2009/02) (pdf 0,3 Mb)
Greinar um slys og tjón af völdum snjóflóða og skriðufalla og annarra náttúruhamfara
- Slys og tjón af völdum snjóflóða og skriðufalla (Sveitarstjórnarmál, 61, 6, 474-482, 2001) (pdf 1,2 Mb)
- Náttúruhamfarir á Íslandi (Í: Orkuþing 2001. Orkumenning á Íslandi. Grunnur til stefnumótunar, María J. Gunnarsdóttir, ritstj., 238-246, Reykjavík, Samorka, 2001) (pdf 0,5 Mb)
- Accidents and economic damage due to snow avalanches and landslides in Iceland (Jökull, 50, 81-90, 2001) (pdf 2,0 Mb)
Ársskýrslur ofanflóðanefndar
- Ofanflóðanefnd, skýrsla um starfsemi nefndarinnar 1996 til 2000 (Umhverfisráðuneytið, mars 2002) (pdf 1,3 Mb)
- Ofanflóðanefnd, skýrsla um starfsemi nefndarinnar 2001 (Umhverfisráðuneytið, mars 2002) (pdf 1,3 Mb)
Lög og reglugerð
- Lög um varnir gegn snjóflóðum og skriðuföllum (49/1997) (html)
- Reglugerð um hættumat vegna ofanflóða, flokkun og nýtingu hættusvæða og gerð bráðabirgðahættumats ( 505/2000 ) (html)
- Reglugerð um breytingu á reglugerð nr. 505/... um hættumat vegna ofanflóða, flokkun og nýtingu hættusvæða og gerð bráðabirgðahættumats ( 495/2007 ) (html)
